Oruç, İslam dininin beş temel ibadetinden biridir ve Müslümanların dini bir yükümlülüğüdür. Oruç, gün ağarmaya başladığı zamandan akşam ezanının okunduğu güneş batımına kadar hiçbir şey yiyip içmemek ve her türlü kötülükten sakınmak anlamına gelir. Bu ibadet özellikle Ramazan ayında tutulur ve Kur'an-ı Kerim'in Bakara Suresi'nde oruç hakkında ayetler bulunmaktadır.

Oruç tutan Müslümanlar, imsak vaktinden önce, sabaha karşı yedikleri yemeğe "sahur" yemeği denir. Sahurdan sonra oruca başlama zamanı ise "imsak" olarak adlandırılır. Sahur yemeğinin, imsaktan önce bitirilmesi gerekmektedir. Günün sonunda, oruç bozmak için yenilen yemek ise "iftar" yemeğidir.

Hristiyanlıkta iki çeşit oruç bulunmaktadır. Şükran orucu, kilisede şaraba batırılmış olan kutsal ekmeği yeme töreninden üç saat önce hiçbir şey yememekle yapılır. Kiliseye mensup kişilerin orucunda da günde sadece bir öğün yemek yenir ve akşamları sadece kahvaltı yapılır. Bu oruç yılda dört gün tutulur ve özellikle Katolikler tarafından uygulanır. Museviler de yılda bir kez kefaret gününde ve tarihlerinin bazı önemli günlerinde oruç tutarlar. Eski çağlarda da bazı kavimler oruç tutardı.

Ünlü bilim insanı Dr. Alexis Carrel gibi birçok tıp uzmanı, orucun sağlık açısından çok faydalı olduğunu ileri sürmektedir. Oruç, güneşin doğuşundan batışına kadar yemek ve içmekten uzak durmak demektir. Bu, insanlara açlığın ve susuzluğun ne demek olduğunu öğretir ve aç ve susuz olan insanların durumunu anlamalarını sağlar. Tok bir kişi, aç olan birinin halini bilmez ve ona merhamet etmez. Oruç, tok olanlara aç insanların neler çektiğini öğretir ve aynı zamanda nefse hakimiyeti dener.

Farz orucu tutma zamanı hicri aylara göre tayin edildiğinden, her yıl bir önceki seneye göre on gün önce gelir. Bu sebepten dolayı bazen yaz mevsimine, bazen ise kış mevsimine denk gelir. Yaz orucuna dayanamayan hasta insanlar bu orucu daha sonra kaza olarak tutabilirler. Tamamen oruç tutamayacak olan çok yaşlı kimseler, oruç yerine geçecek fidye, yani sadaka vererek bu borçlarını telafi ederler. İslam dininde zorlama ve işkence yoktur. Sağlığından ödün vererek, hastalanarak, ibadet etmeyi Allah Teâlâ hiçbir zaman istememiştir. Allah, tövbe edenleri affedici ve merhametlidir.

Ramazan ayında yapılan zikir, nafile namaz, verilen sadaka ve bütün nafile ibadetlere verilen sevap, başka aylarda yapılan farzlar gibidir. Bu ayda yapılan bir farz, diğer aylarda yapılan yetmiş farz gibidir. Bu ayda oruç tutan birilerine iftar verenin günahları bağışlanır ve cehennemden azat edilir. O yemek verilen oruçlunun sevabı kadar, ayrıca yedirene de sevap verilir; bu, oruçlunun sevabını azaltmaz.

Ramazan ayında, Resulallah esirleri azat eder ve her istenilen şeyi verir. Bu ayda ibadet ve iyi iş yapabilenlere, bütün sene bu iyi işleri yapmak nasip olur. Bu aya saygısızlık eden kişinin, günah işleyenin bütün senesi, günah işlemekle geçer. Karaciğer, oruçlu iken üç ila beş saat istirahat eder, gıda depolamaya bir müddet ara verir ve korunma sistemini güçlendirecek globülinler hazırlar. Midedeki kaslar ve hücreler, oruçlu olduğumuz zaman birkaç saat dinlenir. Bu durumda tansiyon düşer ve kalp rahatlar. Gıda artıkları iyi yakılamayınca, bu durum damarları yıpratır. Yakılmayan yağlar, damarları daraltır ve damar sertliği denilen rahatsızlığa neden olur. Gün bitimine doğru vücutta gıda hemen hiç kalmaz; yani bütün gıdalar vücutta yakılmış olur. Bu bakımdan bazı hastalığı olanlara, özellikle damar sertliği yaşayan hastalara oruç tutmak iyi gelmektedir. Oruçlu iken vücudun diğer organları da dinlenir. Az yemek ve oruç tutmak sağlık için önemlidir. Oruç tutmayan bir kişinin zekât vermesi, malını kirden koruduğu gibi, oruç tutan kişi de vücudunun zekâtını ödemiş ve onu hastalıklardan korumuş olur.