İslam'ın beş şartından bir tanesi olan oruç, hicri takvime göre Ramazan ayında bir ay boyunca Müslümanlara farz kılınmış bir ibadettir. Bunun dışında vacip olan oruçlar, müstehab oruçlar ve sünnet olan oruçlar da bulunmaktadır. Vacip oruçlar, adak oruçları ve bozulan nafile oruçların yerine tutulan oruçlardır. Müstehab oruçlar, pazartesi ve perşembe günleri, Şevval ayının ilk altı günü tutulan oruçlardır. Sünnet oruçlar ise Muharrem ayının dokuzuncu ve onuncu veya onuncu ile on birinci günlerinde tutulan oruçlardır.

Oruç, niyet ederek tan yerinin ağarmasından itibaren güneş batıncaya kadar yemek yememek, içmemek ve cinsel ilişkiden uzak durmak suretiyle yerine getirilen bir ibadettir. Oruç sadece aç ve susuz kalmak değil, her türlü kötülüklerden sakınmak anlamını da taşımaktadır. Allah'ın bütün emirlerinde olduğu gibi oruç ibadetinde de pek çok hikmetler bulunmaktadır. Maddi ve manevi pek çok faydalar vardır. Bizler orucu Allah rızası için tutmaktayız; bununla beraber, bize sağladığı faydaları da bilmek ve değerlendirmek durumundayız. Kişi oruçlu iken Allah'ın bütün bu yasak ve emirlerine riayet etmek zorundadır. Diğer yandan, herhangi birine uyulmaması durumunda oruç bozulmuş olmaktadır. Ramazan ayında tutulan oruç farz oruçtur ve Ramazan ayı, Müslümanlar arasında yardımlaşma, nafile kılınan namazlar, zikirler, verilen zekât ve sadakaların da yapıldığı bir aydır. Oruç tutan Müslümanların kutladığı Ramazan Bayramı ile bu ay son bulmaktadır.

Oruç, Kuran-ı Kerim'de Bakara suresinde geçmektedir. Bakara suresinin 183. ayeti ile başlayan orucun farz kılınması ve Ramazan ayı orucu, Bakara 184, 185 ve 187. ayetlerde ele alınmaktadır. Ayrıca, Ahzab suresi 35. ayette de oruçtan bahsedilmektedir. Nisa suresi 92. ayette, Maide suresi 89 ve 95'te oruç kelimesi, işlenen günahların affı için kefaret orucu olarak geçmektedir.

Oruç, bireysel bir ibadet olmasının yanı sıra toplumsal dayanışmayı da pekiştirir. Ramazan ayında, Müslümanlar arasında yardımlaşma ve dayanışma artar. Zekât ve sadaka vermek, iftar sofralarında bir araya gelmek, toplumsal bağları güçlendirir. Bu ayda yapılan hayır işleri ve ibadetler, Müslümanlar arasında sevgi ve kardeşlik duygularını pekiştirir.

Kuran'da oruç hakkında belirtilen ayetlerde, orucun sadece bedenin değil, ruhun da temizlenmesi için bir fırsat olduğu vurgulanmaktadır. Ayrıca, orucun sağlık açısından da birçok faydası bulunmaktadır. Modern tıp, orucun vücut üzerindeki olumlu etkilerini araştırmış ve orucun metabolizmayı düzenlediğini, bağışıklık sistemini güçlendirdiğini, zihinsel ve ruhsal sağlığa katkıda bulunduğunu ortaya koymuştur.