Muharrem orucu, günümüzde Alevi toplulukları arasında yaygın olarak tutulan bir oruçtur. Bu oruç, oldukça eskiye dayanan ve hatta bazı kaynaklara göre Hz. Adem zamanında bile tutulan bir ibadettir. Aslında tüm Müslümanların tutması gereken bu oruç, genellikle Aleviler tarafından tutulmaktadır. Öyle ki Hz. Muhammed (S.A.V) tarafından da bu oruç tutulmaktaydı. Muharrem orucunun insanlar için birçok faydası bulunmaktadır. İnsanlar bu oruçla birlikte yaptıkları ve yapacakları iyilikleri, kötülükleri, yanlışları ve doğruları değerlendirme imkânı bulurlar ve iyiye, doğruya yönlenirler. Muharrem orucunu tutarak nefislerini köreltirler. Bilinmesi gereken bir şey vardır ki, muharrem orucu eskilerden günümüze kadar bütün peygamberlerin tuttukları oruçlardan biridir. Bu nedenle muharrem orucunun çok büyük önemi bulunmaktadır. Dinimizde Aleviler için daha da önemli olan bir durum ise, başta Hz. Hüseyin olmak üzere On İki İmam’ın şehadetleri için tutulan bir yas niteliği taşımasıdır. İşte bu orucun Aleviler tarafından daha çok tutulmasının ve yerine getirilmesinin nedeni budur. Hatta birçok Alevi kardeşlerimiz bu oruca "Yass-ı Matem" demektedirler. Muharrem orucunun tutulması ile insanlar bütün yezit kötülüklerine karşı bir lanet niteliği taşımaktadır. Yani söylenebilir ki muharrem orucu genel olarak Alevi olan insanlar için önemli bir yas ve oruçtur.

Muharrem orucu hakkında en çok merak edilen bir durum, bu orucun nasıl tutulduğudur. Bilinmelidir ki muharrem orucu ile ramazan orucunun çok büyük farklılıkları bulunmaktadır. Birçok yönden farklılıklar içeren bu iki oruç kesinlikle bir tutulmamalıdır. Muharrem orucu, kurban bayramından 20 gün sonra başlamaktadır. Hatta tam olarak kurban bayramının birinci gününden başlanarak yirmi gün süre tutulur ve yirminci günün akşamında muharrem orucuna başlamak için kişiler niyet eder. Kişiler muharrem ayı orucu için niyet ettikten sonra gün doğumu ve batımı arasında hiçbir şey yenilip içmez. Gün batımının gerçekleşmesi ile iftar açılır. İşte bu kısımda muharrem orucu, ramazan orucuna az da olsa benzemektedir. Muharrem orucunda önemli bir durum vardır. Bu oruç aynı zamanda bir yas niteliği taşıdığı için bu oruçlarda oruçlu olan kişiler kesinlikle düğün, sünnet ya da diğer eğlence durumları kesinlikle yapılmaz. Aksi durumda bu oruç yas orucu olmaktan çıkar. Bunun yanında muharrem orucu tutan kişiler bu on iki gün içerisinde herhangi bir et yemez, kurban kesmez. Bu etlerin yenmemesinin en büyük nedeni bir canlının kanının akmış olmasıdır. İşte bu durumda bazı insanların aklında soru işareti oluşmaktadır. Vücudun su ihtiyacı nasıl karşılanır? 12 gün boyunca kişiler su içmediği için vücut susuz kalabilir. Bunun için yenilen yiyecekler, içilen çay, meyve suyu, meşrubat gibi içecekler ile vücudun su ihtiyacı kolayca karşılanır. Ancak unutulmamalıdır ki saf su kesinlikle içilmez.

Günümüzde her sene birçok evde yapılan aşurenin de muharrem orucu ile ilgisi bulunmaktadır. Muharrem orucunun on ikinci gününde On İki İmamların ve bu yolda şehit olan diğer insanların anısına on iki ayrı malzemeden yapılan bu çorba hazırlanarak insanlara dağıtılmaktadır. Eğer bu çorbayı yapan kişi isterse on iki malzemeden daha fazla malzeme kullanabilir. Aşurenin yenilmesi ile muharrem orucu sona ermiş sayılır. Muharrem orucunda kişilerin bu orucu herhangi bir çıkar, karşılık için tutmaması gerekmektedir. Bu oruç tamamen gönülden tutulmalıdır. Aksi durumda kişilerin yas amacı ile de olsa tuttukları oruç fayda etmez. Muharrem orucu tabi ki bunlarla sınırlı değildir. Özellikle günümüzde oldukça artmış olan küfür, kavga, şiddet, öfke, kıskançlık, gıybet gibi son derece olumsuz kavramlara kişi yer vermemelidir. Bu oruç sırasında kişi bu durumlara da özellikle dikkat etmelidir.